Techniek: lange sluitertijden (buiten)

Zoek zorgvuldig de setting van je foto uit. Voor foto’s met lichtstrepen op
een weg is het natuurlijk belangrijk dat er licht is. Een verlaten autoweg is
dus niet zo’n goed idee. Denk ook goed na over de kleuren. Een auto heeft
aan de voorkant geel of wit licht en aan de achterkant rood licht. Als je ze
beide vast wilt leggen, moet je dus een weg zoeken waar auto’s zowel in
jouw richting als van je af rijden. Houd daarbij ook rekening met je eigen
veiligheid.
Als je camera klaar staat, is het tijd om een aantal instellingen uit te
proberen voor het perfecte plaatje. Er is geen magische formule die altijd
zorgt voor een perfecte foto met lichtstrepen, maar er zijn wel een paar
richtlijnen waar je je aan kunt houden. Probeer de ISO zo laag mogelijk te
houden. Je kunt het beste beginnen met een ISO van 100. Hoe groot je het
diafragma instelt, hangt af van de hoeveelheid omgevingslicht die je in je
foto wilt zien. Wil je veel omgevingslicht? Kies dan voor een diafragma
tussen de f/4 en f/11. Liever weinig licht? Kies dan voor een diafragma van
f/16 of kleiner. Daarna is het tijd om met de sluitertijd te experimenteren.
Des te langer je sluitertijd, des te meer lichtstrepen er op je foto komen en
des te langer ze zijn. Veel fotografen gebruiken een sluitertijd tussen de 6
en 30 seconden. Voor nog langere sluitertijd is het vaak handig om de Bulb
modus van je camera te gebruiken. Hiermee kun je de sluiter zo lang als je
wilt openhouden. De enige manier om erachter te komen wat jij mooi vindt,
is door te experimenteren. Vind je dit te veel instellingen om rekening mee
te houden? Veel camera’s hebben een Shutter Priority modus (te
herkennen aan het symbool “Tv” of “S.” Hierbij hoef je alleen de ISO en de
sluitertijd in te stellen en je camera kiest daar zelf een juiste
diafragmagrootte bij. Wel zo makkelijk!
Neem een extra batterij, statief en een zaklantaren mee. Als je er helemaal
klaar voor bent om een foto te gaan maken, is er nog één ding waar je
rekening mee moet houden: op de knop drukken. Als je op de afdrukknop
drukt, beweegt je camera namelijk ook. Daarom is het handig om de
zelfontspanner van je camera aan te zetten of om een aparte
zelfontspanner of afstandsbediening te gebruiken. Om overdag lange
sluitertijden te creëren zul je filters nodig hebben. Een klein diafragma en
een lage iso waarde zullen overdag geen lange sluitertijd veroorzaken en
dus niet het gewenste effect geven. Grijsfilters zijn daarom een noodzaak.
Grijsfilters heb je in verschillende merken, maten en sterktes. De
zogenaamde ‘big stoppers’ houden 10 stops aan licht tegen.
Bij de lezing over architectuur is ook aangehaald dat bij lange sluitertijden
de kortdurende objecten vaak verdwijnen en de stationaire objecten scherp
overblijven.

Bij lightpainting ‘teken’ je met lichtbronnen in een donkere omgeving door
het lampje te bewegen. Je camera staat op een vaste plek en je werkt met
lange sluitertijden. Door de lange sluitertijd vangt je camera de bewegingen
van het licht op. Op die manier kun je een onderwerp rondom belichten
zonder dat jij zelf zichtbaar in beeld komt. Als je met een lampje tekent in
de lucht terwijl de sluiter openstaat, dan wordt het lichtspoor daarvan in één
foto ‘gevangen’. Op deze manier krijg je lichtgevende vormen, woorden of
lijnen van licht in een beeld.
Veel succes op 3 februari 2025, je kunt ook vast met kerst en nieuwjaar
oefenen.
Jan Pieter Lotter Homan